Ulukışla Ziraat Odası

Vatan Hürriyet Ekmek

ZOBİS
ZOBİS
Ulukışla Ziraat Odası > Nohut antraknozu

Nohut antraknozu

 Nohut antraknozu, Ascochyta rabiei adlı mantar tarafından meydana getirilen, bitkinin toprak üstünde kalan bütün yeşil aksamlarında etkili olan bir hastalıktır. Mantar, hem tohumla hem de bitki artıklarıyla taşınır. Diğer bir ifadeyle, enfeksiyonun ilk kaynağı toprağa ekilen nohut tohumunun kendisi olabileceği gibi, tarlada kalmış hastalıklı bitki artıkları da olabilir.

İlk enfeksiyonlar, çiçeklenme-bakla oluşturma döneminde, özellikle yağışlı havaların hemen arkasından bitkinin alt kısımlarında başlar. Oluşan bu ilk enfeksiyonlar tarlanın belirli bölgeleriyle sınırlı kalırlar. Ancak, yağışlı ve rüzgarlı havalar hastalığın tarla içerisinde yayılmasına neden olurlar. Bu yayılmalar, ilk enfeksiyonlar tarafından meydana getirilen sporların dağılmasıyla olur. Sıcaklığın 20-25 oC ve oransal nemin de % 85-95 arasında olması durumunda, yayılan bu sporlar 12 saat içerisinde çimlenirler ve 24 saat içerisinde de bitki dokularına girerek bitki üzerinde ikincil enfeksiyonları meydana getirirler. Eğer, bitki hassas ise, yaklaşık 4-6 gün içerisinde ilk belirtiler görülmeye başlar.

Hastalığın ilk belirtileri, yapraklar ve saplarda oluşan, 1-2 mm büyüklüğünde ve kırmızımsı-kahve rengindeki lekelerdir

Daha sonra, bu lekeler büyüyerek açık kahve veya koyu kahve renginde yaralar oluştururlar. Bu yaralar, genellikle sarı renkte alanlarla ve koyu renkteki sınırlarla çevrelenmiş durumdadır

Saplar üzerindeki yaralar ise, daha koyu renkte ve uzunlamasınadır (Resim 7 ve 8). Saplarda oluşan yaralar üzerinde, üreme organları olan siyah renkteki küçük piknidiaları görmek mümkündür. Saplarda, yaraların oluştuğu noktalardan kırılmalar olmaktadır. Bitki, organlarını kaybettiği için ölmeye mahkumdur. Baklalarda oluşan yaralar, yine koyu renklerle çevrelenmiş durumda ve daireseldir 

Enfekte olmuş baklalar içerisindeki tohumlar da hastalıktan etkilenmektedir. Böyle tohumlar, buruşuk ve lekeli olmakta ve tohum renginde bozukluk görülmektedir.

Bu hastalıktan etkilenen nohut tarlasında ilk enfeksiyonlar (birincil enfeksiyon) sonucu meydana gelen kurumalar nedeniyle tarla içerisinde yer yer boşluklar oluşur. Bu nedenle, bu hastalığa bazı yörelerde çiftçiler tarafından “Bulut aldı” veya “Bulut çaldı” isimleri de verilmektedir. Hastalık, çok etkili olduğu yıllarda % 100’e varan ürün kayıplarına neden olabilmektedir.

Bu hastalığın kontrolü için bazı önlemler alınmalıdır. Öncelikle, bu hastalığa dayanıklı çeşitler ekilmelidir. Eğer, bu mümkün değilse, tohumlar daha önce hastalığın görülmediği alanlardan alınmalıdır veya tohumlar ekimden önce, Thriam, mancozeb (Dithane, Manzeb, Fore, Policar, Zimaneb) ve maneb (Manesan, Manex, Manzate, Newspor) içeren bir fungusitle (100 kg tohuma 300 g) ilaçlanmalıdır. Bitkinin gelişme dönemlerinde, mancozeb, maneb ve chlorothalonil (Bravo ultrex, Bravo 500, Bravo ZN, Daconil (100 litre suya 200 g) veya azoxystrobin (Quadris) içeren ilaçlarla yeşil aksam ilaçlaması yapılmalıdır. Yeşil aksam ilaçlaması, çiçeklenme başlangıcında, hastalık belirtisi görülür görülmez veya görülmeden hemen önce uygulanmalı ve 7-10 gün aralıklarla bir-iki kez daha ilaçlama yapılmalıdır.

Tarla içerisinde görülen hastalıklı bitkiler sökülerek imha edilmelidir. Böylece, hastalığın bir sonraki yıla taşınması önlenmiş olacaktır.

Hastalık etmeni mantar, tarlada kalan hastalıklı bitki artıklarında da yaşayabildiği için, üst üste aynı tarlaya nohut ekiminden kaçınılmalıdır. Bu hastalık etmeninin tek konukçusu nohut olduğu ve sadece nohutta zarar yaptığı için, münavebeye önem verilmelidir. Eğer, aynı tarlaya nohut ekimi yapılacaksa, 3-4 yıl ara verilmelidir.